Tijdens een bezoek aan Salland (Overijssel) heb ik, in het najaar van 2014, overnacht
in een oude boerderij in Ruitenveen. Op het erf is, in een van de voormalige bedrijfsgebouwen,
een gezellig verblijf gemaakt met een keuken/eetkamer en twee aparte
slaapkamers met douche. Toen ik ‘s morgens vroeg op was heb ik een wandeling
over het erf en de omgeving gemaakt en was onder de indruk van de geslaagde
inrichting van het geheel.
Cultuurhistorie
De ontginning van het moerasgebied van
Ruitenveen begint in de 17e eeuw. Omstreeks 1635 is er op plaats van het
huidige Westeinde een afwateringskanaal gegraven dat uitmondde op de
Vecht. Vanaf deze eerste bewoningsas volgen de weilanden, de akkerlanden
en de woeste gronden elkaar op. De perceelranden werden ingepland met
elzen en essen. De woeste gronden werden in hoofdzaak begraast door schapen en
er kwamen in die tijd veel schaapskooien voor.
In de periode daarna wordt het
landbouwgebied voortdurend uitgebreid. Er ontstaan smalle kavels en diepe
landen. Door de bevolkingsgroei en de ontginning komt er achter het huidige
Westeinde een tweede woonas te liggen.
Het zogenoemde achterpad (nu Ruitenveen) kent een vrij grillig verloop. Door met name de verkaveling in de vijftiger jaren van de vorige eeuw is er achter de ontginningsas van het Westeinde en het Ruitenveen een landbouwgebied ontstaan met een overwegend open en grootschalige structuur. In het kader van de laatste ruilverkaveling Nieuwleusen-Ruitenveen werden diverse maatregelen getroffen om de duurzame landbouw optimale productieomstandigheden te bieden.
Daarnaast wordt er naar gestreefd om het historisch landschap van o.a. het Ruitenveen door aanleg van bosjes en erf- en perceelbeplanting weer in de oude staat terug te brengen.
Het zogenoemde achterpad (nu Ruitenveen) kent een vrij grillig verloop. Door met name de verkaveling in de vijftiger jaren van de vorige eeuw is er achter de ontginningsas van het Westeinde en het Ruitenveen een landbouwgebied ontstaan met een overwegend open en grootschalige structuur. In het kader van de laatste ruilverkaveling Nieuwleusen-Ruitenveen werden diverse maatregelen getroffen om de duurzame landbouw optimale productieomstandigheden te bieden.
Daarnaast wordt er naar gestreefd om het historisch landschap van o.a. het Ruitenveen door aanleg van bosjes en erf- en perceelbeplanting weer in de oude staat terug te brengen.
Bebouwing
In het Ruitenveen staat voornamelijk lintbebouwing met hoofdzakelijk boerderijen in een dubbele ontginningsas. De
bebouwing staat grotendeels met de voorzijde gericht op de weg Westeinde,
waarbij rekening is gehouden met de structuur van de smalle langwerpige kavels.
Doordat de boerderij nu vanaf Ruitenveen wordt benaderd kom je via het erf bij
de woonboerderij terwijl oorspronkelijk eerst de boerderij werd benaderd.
De meest voorkomende boerderij in het
Ruitenveen is van het type Hallehuis. Deze boerderijen hebben lage goten en
zadeldaken met aan beide zijden wolfseinden.
Erf en tuin
Door het behoud van de oorspronkelijke
stallen en de gebakken materialen als verharding is de sfeer van een boerderenerf
goed bewaard gebleven. Aan de voorzijde van het huis is het terrein in gebruik
als siertuin. Met beukenhagen, die als basis voor de meeste hagen op het erf
dient, is een duidelijk kader gemaakt. Met buxus is een verdere indeling van de
tuin gemaakt. De vrouw des huizes vertelde me dat zij vroeger een veel
uitbundiger bloemenassortiment in de buxusperken had staan maar dat dit niet
meer te onderhouden viel. Mijn idee is dat de tuin nu een veel logischer beeld
geeft van een boerderijtuin met boerenheesters die eenvoudig te onderhouden
zijn.
Naast de siertuin is een kleine en
overzichtelijke moestuin gemaakt die duidelijk van de rest van de tuin is
afgescheiden. Ook hiervoor zijn beukenhagen gebruikt. Het voordeel van het
afscheiden van de moestuin is dat de tuin in de winterperiode, wanneer er
weinig gewassen groeien, niet in het zicht is. Ook wanneer er een periode geen
tijd is voor onderhoud haalt het onverzorgde beeld van de moestuin niet de
gehele tuin naar beneden.
De boerderij van B&B Route 19 in Ruitenveen
is een mooi voorbeeld van een boerderij die een andere bestemming heeft
gekregen maar waarvan de geschiedenis nog is af te lezen.
www.plancompagnons.nl
www.plancompagnons.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten